5ο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκης, 22 Οκτωβρίου 2016

Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2016, 10:00-19:00
Ολύμπιον, Θεσσαλονίκη

H προσφυγική κρίση και οι επιπτώσεις της βρέθηκαν στο επίκεντρο του πρώτου μέρους του 5ου Διεθνούς Συμποσίου Θεσσαλονίκης, που διοργανώνουν η Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Konrad Adenauer και το Δίκτυο Ναυαρίνο, με την υποστήριξη του CITY College, Διεθνές Τμήμα του Πανεπιστημίου του Sheffield και του ACT-American College of Thessaloniki.

Σύμφωνα με την ανταπόκριση του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ), o Επίτροπος Μετανάστευσης, Δημήτρης Αβραμόπουλος τόνισε από το βήμα ότι η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας θα πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί. Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Αβραμόπουλος, απαντώντας αργότερα σε ερωτήσεις στο πλαίσιο της συζήτησης που ακολούθησε, χαρακτήρισε “καταστροφικό” για όλους το ενδεχόμενο κατάρρευσης της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, η οποία, όπως τόνισε, θα πρέπει να γίνει σεβαστή και να εφαρμοστεί. Η συμφωνία, όπως είπε, έχει συμβάλλει στη μείωση των προσφυγικών ροών, ωστόσο για να υπάρξει καλύτερη διαχείριση της κατάστασης απαιτείται ένα πιο λειτουργικό σύστημα ασύλου στα νησιά.

Από το βήμα του Συμποσίου, ο Επίτροπος έστειλε ένα “ισχυρό μήνυμα αλληλεγγύης και ενότητας” μεταξύ των λαών και των κρατών της ΕΕ, υπογραμμίζοντας -μεταξύ άλλων- πως “χωρίς αλληλεγγύη, κοινή ευθύνη και δέσμευση δεν μπορεί να υπάρξει πρόοδος για την Ευρώπη”.

Τόνισε, ωστόσο, την ανάγκη “ο καθένας από εμάς θα πρέπει να αναλάβει το δικό του μερίδιο ευθύνης”, επισημαίνοντας πως δεν μπορούμε να ασκούμε κριτική χωρίς να προσφέρουμε λύσεις, να απαιτούμε υπευθυνότητα όταν δεν συμβάλλουμε στην πτυχή της αλληλεγγύης ούτε και να θέλουμε αλληλεγγύη “α λα καρτ”.”Τα δημοψηφίσματα έχουν γίνει της μόδας τον τελευταίο καιρό, αλλά δεν μπορούν να αποτελούν δικαιολογία ώστε να μην αναλαμβάνουν οι κυβερνήσεις τις ευθύνες τους” ανέφερε χαρακτηριστικά. Κατά τον κ. Αβραμόπουλο, χρειάζεται “μία καλύτερη και πιο αποτελεσματική Ευρώπη” και αυτό που απαιτείται για να αντιμετωπιστεί αυτή η άνευ προηγουμένου κοινωνική και οικονομική κρίση, που θέτει υπό αμφισβήτηση τα ίδια τα θεμέλια της ΕΕ, είναι μία ισχυρή, με όραμα και αποφασιστική ηγεσία, όχι μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό.

Στην ομιλία του, ο Επίτροπος Μετανάστευσης αναφέρθηκε και στη Σένγκεν χαρακτηρίζοντάς την “ένα σύμβολο του να είσαι και να νιώθεις Ευρωπαίος” και υπογράμμισε την ανάγκη προστασίας και υπεράσπισης της συνθήκης αυτής. “Αν καταρρεύσει θα είναι η αρχή του τέλους για την Ευρώπη. Κι αυτό δεν μπορεί να αποτελεί επιλογή” υπογράμμισε και σημείωσε πως το οικονομικό κόστος του να μην υπάρχει η Σένγκεν έχει υπολογιστεί γύρω στα 20 δισ. ευρώ, “αλλά το πραγματικό κόστος είναι ανυπολόγιστο”.

Ο κ. Αβραμόπουλος επισήμανε, επίσης, την ανάγκη καλύτερου συντονισμού και συνεργασίας σε ό,τι αφορά την προστασία των εξωτερικών μας συνόρων και στο πλαίσιο αυτό χαρακτήρισε “ιστορικό επίτευγμα” τη συγκρότηση της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.

Ιδιαίτερη μνεία έκανε και στην ανάγκη ανταλλαγής πληροφοριών για την καλύτερη προστασία των συνόρων, καθώς “η ασφάλεια είναι βασικός πυλώνας της σταθερότητας”, ενώ σημείωσε πως “οι πόρτες μας είναι ανοιχτές γι αυτούς που έχουν πραγματική ανάγκη διεθνούς προστασίας και θέλουν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη με καλή πίστη αλλά θα πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι, ότι όσοι είναι παράτυποι (μετανάστες) θα πρέπει να επαναπατριστούν, να γυρίσουν πίσω”.

Στη συνέχεια, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, πρόεδρος του Migration Policy Institute Europe (Βρυξέλλες), τόνισε πως η ταχύτητα και ο χαοτικός τρόπος με τον οποίο αυξήθηκαν οι μεταναστευτικές ροές πυροδότησαν φυσιολογικές ανησυχίες για κοινωνικές και πολιτιστικές αλλαγές και έφεραν στο προσκήνιο ανασφάλειες και φόβους που σχετίζονται με την εθνική ταυτότητα. Στην ομιλία του, με θέμα “Οι μετανάστες, οι πρόσφυγες και ο τρόπος της αντιμετώπισής τους”, ο κ. Παπαδημητρίου αναφέρθηκε και στις υπόλοιπες “ρίζες” αυτών των ανησυχιών, όπως η “θρησκευτική απόσταση” (Ισλάμ), αλλά και το γεγονός ότι την τελευταία διετία οι εσωτερικές ανησυχίες που έχουν να κάνουν με ζητήματα ασφάλειας αποτελούν πρώτης τάξεως θέμα στην Ευρώπη και, κατά τα φαινόμενα, και παντού στον κόσμο.

Για την Ευρώπη, την προσφυγική κρίση και την …επόμενη μέρα μίλησε ο πρόεδρος του “European Stability Initiative”, Gerald Knaus, ο οποίος ανέλυσε την εικόνα του προσφυγικού μετά τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, που έχει μειώσει σημαντικά τις ροές προς την Ελλάδα, αλλά και τον αριθμό των ανθρώπων που έχουν χάσει τη ζωή τους επιχειρώντας το επικίνδυνο πέρασμα στο Αιγαίο, σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής στην Ευρώπη (από 115.000 περάσματα τον Ιανουάριο/Φεβρουάριο στα 3.300 τον Ιούνιο/Ιούλιο και από τους 336 πνιγμούς σε τρεις μήνες, από Ιανουάριο-Μάρτιο, σε 7 το τρίμηνο Μαΐου-Ιουλίου, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε). Ωστόσο, όπως τόνισε, επτά μήνες μετά (σ.σ. η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας τέθηκε σε ισχύ στις 20 Μαρτίου), υπάρχει ανεπαρκής εφαρμογή της συμφωνίας και έλλειψη σωστής στόχευσης, με αποτέλεσμα να ενδέχεται να καταρρεύσει, με το διακύβευμα να είναι τεράστιο.

Τις πρακτικές, τις πολιτικές και τους κανόνες της ελεύθερης μετακίνησης στην Ευρώπη σε περιόδους κρίσης ανέλυσε η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Sheffield, Majella Kikley, υπογραμμίζοντας -μεταξύ άλλων- την ανάγκη υπεράσπισης της ελεύθερης μετακίνησης ως δικαίωμα του Ευρωπαίου πολίτη, αλλά και να δοθεί έμφαση στην κοινωνική πτυχή και την πτυχή της αλληλεγγύης στους Ευρωπαίους πολίτες.

Νωρίτερα, απευθύνοντας χαιρετισμό στο Συμπόσιο, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης σημείωσε πως τόσο η χώρα όσο και η πόλης μας περνούν τη χειρότερη μεταπολεμική κρίση, ωστόσο “η χώρα μας είναι και θα συνεχίσει να είναι μία νησίδα ασφαλείας και σταθερότητας και η πόλη μας συνεχίζει και ζει και είναι μία από τις πιο ζωντανές πόλεις του ευρωπαϊκού νότου”. Αναφερόμενος στο μεταναστευτικό, ο κ. Μπουτάρης δήλωσε πως αισθάνεται ντροπή, όντας Ευρωπαίος, για το γεγονός, “ότι μία ομάδα κρατών 28 κρατών, με έναν πληθυσμό 350 εκατομμυρίων, δυσκολεύονται να απορροφήσουν ή να διαχειριστούν 4 ή 5 εκατομμύρια πρόσφυγες”, ενώ έδωσε και τον δικό του ορισμό για την ασφάλεια και τη σταθερότητα. “Για μένα -είπε- η ασφάλεια και η σταθερότητα δεν είναι μόνο αστυνομικού η στρατιωτικού χαρακτήρα. Είναι ένα θέμα βαθιά κοινωνικό. Μ’ αυτή την έννοια, η προσπάθειά μας να υποδεχθούμε όσο γίνεται καλύτερα όσους πρόσφυγες μας αναλογούν, κυρίως αυτό τον στόχο έχει, της ασφάλειας”.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Πολιτιστικής Εταιρείας Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος, Σταύρος Ανδρεάδης, σημείωσε πως η Ελλάδα περνάει μια δύσκολη στιγμή, με προβλήματα, αλλά έχει τη δυνατότητα να τα ξεπεράσει. “Έχουμε διδαχθεί όλοι μας από τα λάθη που έχουν γίνει και στα οποία έχουμε όλοι μας συμμετοχή και είμαστε πιο έτοιμοι από ποτέ για να κάνουμε ένα βήμα. Η γνώση του τι συμβαίνει στον κόσμο γύρω μας θα μας βοηθήσει να κάνουμε το βήμα αυτό” υπογράμμισε.

Τους βασικούς άξονες του Συμποσίου σκιαγράφησε, ανοίγοντας τις εργασίες του, ο διευθυντής του Δικτύου Ναυαρίνο, καθηγητής Δημήτρης Καιρίδης, ο οποίος αναφέρθηκε στις προκλήσεις, με τις οποίες είναι αντιμέτωπος σήμερα ο κόσμος και η Ευρώπη. “Αν η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το εργαλείο των μικρών ευρωπαϊκών κρατών να αντιμετωπίσουν ενωμένα και καλύτερα τις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης, σήμερα βάλλεται ως το σύμβολο της παγκοσμιοποίησης και υπάρχει ένας αυξανόμενος αντιευρωπαϊσμός ενάντια στο σύστημα- η Ευρώπη ως μέρος του συστήματος” σημείωσε.

Χαιρετισμό απηύθυνε επίσης η διευθύντρια της αντιπροσωπείας στην Ελλάδα τού Ιδρύματος Konrad-Adenauer, Susanna Vogt, επισημαίνοντας τις επιπτώσεις της προσφυγικής- μεταναστευτικής κρίσης τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και στις εθνικές πολιτικές των κρατών- μελών.

Το Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκης ξεκίνησε το 2012 στο πλαίσιο των εορτασμών της εκατονταετηρίδας από την απελευθέρωση της πόλης και έχει εξελιχθεί σε θεσμό, αποτελώντας μια πλατφόρμα διαλόγου για τις κρίσιμες παγκόσμιες εξελίξεις και προκλήσεις της εποχής μας.

Το 6ο Διεθνές Συμπόσιο θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο του 2017.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνείτε με το Δίκτυο Ναυαρίνο στο τηλέφωνο 2310 260322 και στο e-mail: info@navarinonetwork.org.

Δείτε εδώ το αναλυτικό πρόγραμμα.

Δείτε εδώ τις μαγνητοσκοπημένες ομιλίες του Συμποσίου, όπως αναρτήθηκαν στο Ίδρυμα Μποδοσάκη.